Ευθύγραμμη ή Κυκλική Ιστορία;

Διαβάζοντας τον Λέβιτ μου δημιουργήθηκε ένας προβληματισμός πόσο η σημερινή σκέψη απέναντι στην ιστορία είναι χριστιανική ή καθόλου.

Κατ’ αρχάς, όπου υπάρχει το έσχατον είναι επηρεασμένο από τον χριστιανισμό.

Πχ ο Μαρξ με τον επαναστατικό χαρακτήρα του προλεταριάτου αναπτύσσει μία εσχατολογική θεωρία.

Ο Χέγκελ με την τελείωση του Λόγου στην Ιστορία ομοίως.

Ο Compte με το θετικισμό του αντικαθιστά τη Θεία Πρόνοια με την υπερφίαλή του αισιοδοξία της ιστορικής προόδου που θα οδηγήσει στο τέλος των πολέμων με την βιομηχανική επανάσταση.

Ο Προυντόν με τον αντι-θεϊσμό του πάλι δίνει στη σκέψητου σωτηρολογικό περιεχόμενο και αντικαθιστά τη Θεία Πρόνοια με έναν οικουμενικό λόγο περί ανθρώπου. Και η ιδέα της «ανθρωπότητας» έχει έναν οικουμενικό χαρακτήρα θρησκευτικής πίστης.

Ακόμη και ο Νίτσε με την έμφαση στην ανθρώπινη βούληση δημιουργεί μία απόλυτη ευθύνη που προσβλέπει στο μέλλον.

Όλα τα παραπάνω είναι σε αντίθεση με το αρχαιοελληνικό πνεύμα, το οποίο έβλεπε κύκλους στην ιστορία, μία επανάληψη του ομοίου υπό την έννοια πως η ανθρώπινη φύση είναι μία και δεν αλλάζει. Βλ. Θουκυδίδη.

Το θέμα είναι πως ό,τι και να σκεφτούμε, σύμφωνα με τον Καρλ Λέβιτ, εξαντλείται στη μία ή στην άλλη εναλλακτική είτε σε έναν αδιέξοδο συνδυασμό των δύο τρόπων να δεις την Ιστορία.

Είτε ως γραμμική εξέλιξη προς μία τελείωση(Χριστιανισμός) είτε ως μία κυκλική πορεία στάσιμου χαρακτήρα (αρχαίοι Έλληνες).