Ζητήματα Ηθικής Νο 3- Ανάγκες # Επιθυμίες;

Υπάρχει διαφορά ανάμεσα σε ανάγκες και επιθυμίες;

Μπορεί κάποιος να έχει ανάγκη το χειρουργείο αλλά να μην επιθυμεί να χειρουργηθεί αλλά μπορεί και να επιθυμεί να χειρουργηθεί δίχως να έχει ανάγκη το χειρουργείο.

Επομένως, δεν είναι το ίδιο.

Τι γίνεται όμως, όταν έχουμε κάποιον που επιθυμεί ένα πανάκριβο αυτοκίνητο; Θα του φέρει ικανοποίηση και σύμφωνα με τον ίδιο το επιθυμεί οπωσδήποτε και πρόκειται να του παρέχει μια μορφή ευτυχίας.

Πώς μπορούμε να διακρίνουμε μία τέτοια επιθυμία από μία πραγματική ανάγκη, αν υπάρχει κάτι τέτοιο;

Σύμφωνα με τον Harry Frankfurt το κριτήριο είναι ο βαθμός που βλάπτεται κάποιος λόγω της στέρησης κάτινος.  Πρέπει να προσέξουμε 3 τινά: 1. να γίνεσαι χειρότερα από ό,τι είσαι. 2. όταν είσαι αναγκασμένος για να μην χειροτερεύσεις να επιδιώξεις τη βελτίωση των συνθηκών σου. 3. να είσαι σε άσχημη κατάσταση και να χειροτερεύει αυτή.

Σύμφωνα με τα παραπάνω οι ανάγκες πληρούν κάποιο από το 3 ή 2 ή 3, ενώ οι απλές επιθυμίες αποσκοπούν να αποφέρουν κέρδη που δεν είναι απαραίτητα, υπό την έννοια ότι δε θα σε φέρει σε μία ουσιαστικά χειρότερη κατάσταση.

Τι σημαίνει όμως αυτό το «ουσιαστικά»;

θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτός που επιθυμεί το ακριβό αυτοκίνητο, το χρειάζεται το επιθυμητό αντικείμενο γιατί ακριβώς το επιθυμεί. Από την άλλη, μία ουσιαστική ανάγκη υπάρχει ανεξάρτητα από το αν το ίδιο το υποκείμενο την επιθυμεί ή όχι. Οι ψευδείς ανάγκες συμβαίνουν όταν δημιουργούνται  από την επιθυμία και όχι από αναγκαιότητα. Η πείνα είναι πρωταρχική ανάγκη που δεν «κοιτάζει» αν είναι συνειδητή επιθυμία ή όχι. Η ανορεξία είναι φαινόμενο επιθυμίας που παραβλέπει την ουσιαστική ανάγκη για ικανοποίηση της τροφής. Έναν εθισμένο στα ναρκωτικά δεν τον εγκρίνουμε, γιατί παραβλέπει την βασική του ανάγκη της αυτοσυντήρησης, καθώς βλάπτει τον ίδιο του τον εαυτό.